در باغچۀ هرمان هسه

زنی لم لم کنان از داخل باغچه به سمت ما آمد و دروازه‌ی چوبی و کهنه‌یی را که قفل بود، باز نمود.

- سلام، بفرمائید.

سلام، این‌جا خانه‌ی هرمان هسه است. درست می‌گویم؟

- بله. اما فعلا بخاطر بیماری کرونا، بازدید از داخلِ خانه ممنوع است. فقط می‌توانید باغچه را ببینید.

- درست است. می‌خواهیم از باغچه دیدن کنیم.

زن خودش را خم کرد، قُلک کهنه و قدیمی را از پشت دروازه برداشت با دو دست به سمت ما دراز کرد و گفت: برای ورود، هر کدام تان باید پنج یورو بپردازید.

رفیقم نصرت دستی به جیب بُرد و به من گفت: پول خُرد ندارم، این را تو بپرداز، باز پول قهوه را من می‌پردازم.

ده یورو در قُلک انداختیم و وارد باغچه‌یی شدیم که هِرمان هِسه، نویسنده، نقاش و شاعر آلمانی- سوئسی، بخشی از زندگی‌اش را در آن‌جا گذرانده است. در گوشه‌یی از باغ، زیر سایه‌ی یک درخت بلند و پر شاخ و برگ، حدود 20 تن در دو صف نشسته و به صحبت‌های زنی گوش می دهند که در مورد آثار و زندگی هرمان هسه معلومات می‌دهد. آدم‌های دیگر نیز مصروف دیدن گیاهان، گل‌ها و عکاسی از این باغ زیبا و شگفت استند. شاید این خانه و این باغ برای کسانی که آثار هرمان هسه را نخوانده و با روح و زندگی او آشنا نیست، یک خانه‌ی مانند بقیه خانه‌ها به نظر برسد، اما این خانه و گیاهانش، به مخاطبان کتاب‌های هسه این امکان را می‌دهد تا به زندگی و رویاهای او که در کتاب‌هایش بازتاب یافته، عمیق‌تر شوند.

این یک خانه‌ی ویلایی است که به میل خود هرمان هسه طراحی و ساخته شده و از سال ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۲ در آن زندگی کرده است. دورادورش را باغچه‌یی از گل‌ها و درختچه‌های زیبا احاطه کرده است و در هر چند قدمی، یک آلونک چوبی با میز و چوکی‌های برای نشستن زیر سایۀ گل‌ها و گیاهان ساخته شده است. خانه در بلندی یک تپه در منطقه Gainhofen در شهر بودنزی است و مشرف بر دریاچه‌ی کُنستانز که سرحد میان آلمان و سویس است واقع شده است. حاصلِ چشم انداز ویلا به سمت دریاچه و روستاهای پایین و تپه‌های پر از درخت و خانه‌های شیک، مناظر شگفتی است که در یک لحظه، آدمی شبیه من به حضورش در چنین مکانی شک می‌کند.

دریاچۀ بودنزی شبیه یک نگین نقره‌یی در میان تپه‌های پر از درخت و ویلاهای اشرافی که دو طرف دریاچه که خاک آلمان و سوئیس است جریان دارد.

هرمان هسه در یک خانواده اشرافی و ثروتمند به دنیا آمده است. چنانچه در کتاب پر آوازه‌اش " دمیان" که شرحی از دوران کودکی‌اش است می‌گوید که در مکتب خصوصی درس خوانده و پدر و مادرش انسان‌های وارسته و دانایی بودند که دنیای شان "سپید و به دور از زشتی و پلشتی" بوده است.

ماه جولای سال ۲۰۲۰، در جریان سفر دو هفته‌یی به شهر بودنزی آلمان، با رفیقم نصرت اقبال، در یک دوچرخه رانی طولانی، از خانه و موزیم هرمان هسه دیدن کردیم. تا آنزمان من فقط یکی دو داستان کوتاه از هرمان هسه را خوانده و گوش داده بودم. با خواندنِ رمانِ دمیان، پیوند خوبی میان من و دنیای او شکل گرفت و حالا تلاش می‌کنم با خواندن آثار او، لذت بیشتری از راهی که رفته و رنجی که کشیده ببرم.

این نام را به یاد بسپارید: هِرمان هِسه / Hermann Hesse‎. متولد سال ۱۸۷۷ و برندۀ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۴۶ میلادی.

 

دریاچۀ بودنزی و تپه های سبز سوئیس از باغچۀ خانه هرمان هسه

مختار وفایی