مذاکرات صلح در ترکیه؛ مشاورانی از کابل، دُکاندارانی از پشاور

مختار وفایی

در ادامه‌ی افتضاحی که از چندین سال بدینسو بنام پروسه‌ی صلح جریان دارد، بتازگی مشاورانی از کابل و دکاندارانی از پشاور طی  ملاقاتی در ترکیه، از پیشرفت در مذاکرات صلح دولت افغانستان با گروه طالبان سخن زده اند.

در مذاکراتی که بنام صلح در ترکیه انجام شد، چهار تن از آدرس گروه طالبان و دوتن از آدرس دولت افغانستان پشت میز مذاکره نشستند که ادعای هر دو گروه در مورد نمایندگی شان از طالبان و دولت افغانستان، رد شدند. دو روز قبل و با آغاز این مذاکرات، ذبیح الله مجاهد با نشر اعلامیه‌ای تاکید کرد که هیچ کسی از آدرس این گروه برای مذاکره به ترکیه سفر نکرده است.

همچنان شاه‌حسین مرتضوی سخنگوی ریاست‌جمهوری دیروز دوشنبه گفت، افرادی که از کابل در مذاکرات صلح در ترکیه حضور داشتند از دولت افغانستان نمایندگی نمی‌کنند. عباس بصیر از افراد نزدیک به کریم خلیلی و همایون جریر دادماد گلبدین حکمتیار که هر دو از مشاوران رییس‌جمهور استند طرف‌های مذاکره طالبان در این نشست بودند.

با این حال اطلاعات بدست آمده نشان می‌دهند، از میان چهارتنی که در مذاکرات ترکیه از آدرس گروه طالبان در این نشست شرکت کرده اند هیچ کدام آنان در گروه طالبان تحت رهبری ملاهبت‌الله آخندزاده رسمیت ندارند و در چگونگی مذاکره و صلح دولت افغانستان با گروه‌های درگیر تاثیرگذار نیستند.

شهرت چهار اشتراک کننده‌ی مذاکرات صلح در ترکیه که  بنام نمایندگان گروه طالبان شرکت کرده اند:

1-    دواجان عضو حزب اسلامی که در شهر پشاور پاکستان موتر فروشی دارد و هر ازگاهی به کابل به دیدن گلبدین حکمتیار نیز می‌آید.

2-   مولوی عبدالرووف که در زمان رژیم طالبان مدت کوتاهی بحیث سرپرست ولایت خوست ایفای وظیفه می‌کرد و تا قبل از مرگ ملاعمر بحیث عضو پایین‌رتبه طالبان در مدارس پاکستان فعالیت می‌نمود. مولوی عبدالرووف پس از مرگ ملاعمر از گروه ملا اختر منصور جدا شده و به گروه انشعابی ملارسول پیوسته است.

3-   ملا رحمت‌الله وردک از اعضای پایین رتبه طالبان است که در زمان رژیم طالبان مدتی را در " د افغانستان بانک"  بحیث کارمند کار کرده و سپس در استخبارات امارت اسلامی بحیث کارمند پایین رتبه کار کرده است. رحمت‌الله وردک  نیز از اعضای پایین رتبه گروه طالبان بوده که پس از مرگ ملاعمر به گروه انشعابی ملارسول پیوسته است.

4-   نفر چهارم  از گروهی که بنام نمایندگان طالبان در این نشست شرکت کرده بود ملا عبدالحکیم بریس است که هیچ‌گاه در منصب و مقامی در این گروه دست نیافته است. او یک عضو عادی گروه طالبان است که پس از مرگ ملاعمر به گروه انشعابی ملارسول پیوسته است.

هرسه تن از این افراد فعلاً تحت رهبری ملا منان نیازی در گروه انشعابی ملارسول فعالیت می‌کنند و هیچ رابطه و تاثیری در گروه طالبان تحت رهبری ملاهبت‌الله آخندزاده که طرف اصلی جنگ علیه حکومت افغانستان است ندارند.

منابع موثق می‌گویند که رحمت‌الله وردک از شهر دبی به ترکیه پرواز کرده، مولوی عبدالرووف و عبدالحکیم بریس از شهر کابل به ترکیه پرواز کرده اند.

از آن‌جایی که طرف‌های مذاکره‌کننده در این نشست افراد بی تاثیر در طرف‌های درگیر در افغانستان استند، بنظر می‌رسد که هدف اساسی این نشست صلح نه بلکه امتیازگیری و پی‌گیری اهداف شخصی تحت عنوان صلح است.

برخی از منابع بدین باور اند که پس از فشارهای جهانی بر پاکستان، گلبدین حکمتیار و همایون جریر با توصیه آی.اس.آی به منظور ایجاد خوشبینی در مورد تلاش این کشور برای صلح، این نشست جعلی را راه اندازی کرده است. اگر چنین نیست، حکومت افغانستان هیچ نیازی برای مذاکره و صلح با گروه انشعابی ملارسول ندارد، چون این گروه ساخته و پرداخته حکومت افغانستان است و ملامنان نیازی از حکومت افغانستان امتیازات مالی برای جنگ علیه گروه ملاهبت‌الله بدست می‌آورد.

حکمتیار که به همکاری و هم‌سویی دیرینه با پاکستان مشهور است، با این ابتکار تلاش کرده است که از یک‌سو از پاکستان به عنوان کشوری که موافق با پیشرفت مذاکرات با طالبان است تعریف کند و از سوی دیگر از دولت افغانستان و پروسه صلح که طی سال‌های اخیر به گاو شیر ده تبدیل شده امتیازات مالی و سیاسی بدست آورد. این مقاله قبلاً در روزنامه اطلاعات روز نیز منتشر شده است.