در مناطق تحت سلطه داعش در جوزجان چه می‌گذرد؟

- مختار وفایی

فرماندهان  گروه داعش در ولایت جوزجان که از مدتی بدینسو ساحات تحت تسلط شان را گسترش داده و طالبان را نیز با شکست کم‌سابقه مواجه ساخته اند دست به وضع قوانین و دستورالعمل‌های ویژه برای مردمان تحت سلطه شان زده اند. نزدیک به 300 جنگجوی داخلی و خارجی که توسط مفتی نعمت الله قویم، قاری حکمت  الله و شیرمحمد غضنفر رهبری می‌شوند در ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه ولایت جوزجان، قسمت‌های از ولسوالی بلچراغ ولایت فاریاب  و ولسوالی صیاد ولایت سرپل فعالیت دارند. مرکز اصلی تحرکات و پناهگاه امن این فرماندهان، مناطق بی بی مریم، سر دره و آقبلاق ولسوالی درزاب است، اما قرارگاه‌های کوچک و گروه‌های سیار آنان در 80 فیصد جغرافیای درزاب و قوش تپه حاکمیت دارند.

طالبان در درگیری با جنگجویان داعش در ولسوالی‌های نامبرده شکست خورده و مناطقی را که از چندین سال بدینسو در اختیار داشتند از دست دادند. حضور نیروهای دولتی نیز فعلاً تنها در ساختمان مرکزی فرماندهی امنیه ولسوالی های نامبرده خلاصه می‌شود. راه‌های مواصلاتی این ولسوالی‌ها با مراکز ولایات در کنترول گروه داعش است و این گروه تصمیم می‌گیرد که مردم چگونه باید نماز خوانده و خدای شان را عبادت کنند. در این میان حضور جنگجویان خارجی نیز در میان گروه داعش در جوزجان رو به افزایش است. منابع موثق می‌گویند که این تروریست‌ها از کشورهای ازبیکستان،قیرغیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، عراق و پاکستان استند که قبلاً در گروه تحریک اسلامی ازبیکستان و گروه داعش فعالیت کرده اند.

فرماندهان گروه داعش در ولسوالی‌های درزاب و قوش‌تپه که از بیشترین قدرت  نظامی نسبت به حکومت و طالبان برخوردار اند دست به وضع قوانین سخت و دست‌پاگیر برای مردم زده اند. از جمله حیرت‌برانگیزترین قوانین آنان  مربوط به زنان و نکاح اجباری می‌شود. داعش در درزاب و قوش‌تپه دستور داده است زنانی که شوهران شان یا کشته شده و یاهم در مهاجرت بسر می‌برند باید به نکاح فرماندهان یا جنگجویان این گروه درآورده شوند.

مفتی نعمت‌الله قویم از سران گروه داعش در شمال افغانستان

یک منبع موثق در جوزجان که از ذکر نام خود خودداری می‌کند می‌گوید که نخستین اقدام را در این مورد مفتی نعمت‌الله قویم که مسوول سیاسی گروه داعش در شمال افغانستان است انجام داد. مفتی نعمت‌الله قویم دوماه قبل یک دختر 14ساله را در منطقه بی بی مریم ولسوالی درزاب به زور به نکاح خود آورده و اکنون با وی زندگی می‌کند. پدر این دختر یکی از فرماندهان پیشین حزب اسلامی بنام قاری خال محمد از باشندگان منطقه بی‌بی مریم است که از سوی مفت نعمت‌الله در صورت مخالفت به مرگ تهدید شده است.

مفتی نعمت که در گذشته با طالبان همکاری داشت، دوسال قبل و در جریان عملیات‌های نظامی جنرال دوستم در جوزجان، همراه با 200نیروی نظامی‌اش به دوستم پیوست اما پس از یک سال زندگی در  شهر شبرغان، به گروه داعش بیعت کرد. منابع می‌گویند که مفتی نعمت به وعده‌های که از طرف دوستم برایش داده شده بود نرسید و از ترس این‌که از سوی همکاران سابق‌اش کشته نشود با داعش بیعت کرد.

منابع محلی در جوزجان تایید می‌کنند که ده‌هاتن از زنان و دختران در ولسوالی‌های درزاب و قوش تپه ولایت جوزجان به جبر به نکاح فرماندهان و جنگجویان داعش درآمده و مردم مجبور اند از دستورهای سخت آنان پیروی کنند. داعش مکاتب و مدارس را در این دو ولسوالی تعطیل کرده و تنها امور مربوط به جنگ، افکار وهابیت و سلفی‌گری را برای نوجوانان و جوانان در مراکز شان تدریس می‌کنند. داعش همچنان دستورهای را در مورد این‌که ریش، موی سر و آرایش صورت و لباس مردم باید چگونه باشد نیز تعیین کرده است. این گروه از نرخ مواد خوراکه تا نحوه عبادت مردم را در مناطق تحت تسلط خود نظارت می‌کند و نیز تمامی شریان‌های اقتصادی و عایداتی مناطق تحت سلطه خود را در کنترول دارد.

مهم‌ترین فعالیت این گروه فعلاً سربازگیری، آموزش و تجهیز جنگجویانی است که قرار است در ماه‌های بعدی مناطق بیشتری را از تصرف طالبان و نیروهای دولتی افغانستان در جوزجان، سرپل و فاریاب خارج کنند.