تشکیلات مخفی امارت اسلامی؛ طالبان را کی‌ها رهبری می‌کنند؟

 - مختار وفایی

ملاعمر که لقب امیرالمومنین را با پوشیدن خرقه پیامبراسلام در سال 1996 در کندهار بدست آورده بود، پس از فرو ریختن تاج و تخت‌اش بحیث امیر مومنان توسط بمب‌افگن‌های ناتو، تشکیلات از هم پاشیده تحت فرمانش را در سال 2003 بار دیگر برای به حرکت درآوردن ماشین یک جنگ دوامدار علیه حکومت نوپای کابل و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان سازمان داد.

به دلیل فعالیت مخفیانه‌‌ی طالبان پس از سال 2001 تاکنون، مردم و رسانه‌ها بجز نام رهبران و افراد مشخصی در این گروه، جزییات مفصلی از بقیه تشکیلات سازمانی این گروه ندارند.

هرچند گروه طالبان تماس‌های نزدیکی با رسانه‌ها و خبرنگاران دارند و از شبکه‌های انترنتی و فضای مجازی نیز بصورت گسترده برای پخش و نشر پیام‌ها و اخبارشان استفاده می‌کنند، اما پالیسی آنان برای حفظ هویت مقامات شان استفاده از نام‌های مستعار است. بطور مثال ذبیح‌الله مجاهد و قاری یوسف احمدی دو نام مستعاری استند که سخنگویان این گروه در صحبت با رسانه‌ها استفاده می‌کنند. والی‌های نامنهاد، فرماندهان نظامی و سرگروپ‌ها و حتی جنگجویان این گروه با نام‌های اصلی شان در میان مردم ظاهر نشده و هرکدام یک نام مستعار از نام‌های جنگجویان لشکر اسلام در زمان پیامبر را برخود می‌گذارند.

جزییاتی مفصلی که از تشکیلات گروه طالبان بدست آمده و مورد تایید منابع متعدد نیز قرار گرفته است نشان می‌دهد که ساختار رهبری این گروه تفاوت اندکی با حاکمیت پنج‌ساله شان در سراسر افغانستان دارد. . این گزارش، پس از افشای تشکیلات نظامی طالبان در شمال و شمالشرق که سال گذشته در وبلاگ من نشر شده بود، دومین و جامع ترین اطاعات را در زمینه ساختار تشکیلاتی امارت اسلامی به خوانندگان ارایه می کند.

تصویر از آرشیف

رهبر: ملا هبت  الله آخندزاده

معاون: ملا محمد یعقوب و مولوی یونس حقانی

ملامحمد یعقوب پسر ملاعمر و مولوی یونس حقانی رهبر گروه تروریستی حقانی، امارت اسلامی طالبان را بیشتر در بخش‌های نظامی رهبری کرده و مسوولیت انسجام فرماندهان نظامی این گروه را به عهده دارند.

معاونان نقش سازمانده و  هماهنگ کننده دارند  و ملاهبت‌الله آخندزاده رهبر امارت اسلامی، تصمیم نهایی در امور نظامی و سیاسی را  می‌گیرد.

شورای رهبری: این شورا که به « شورای کویته» نیز مشهور است، استراتیژی طالبان، هماهنگی، برنامه‌سازی، کنترول بخش‌های نظامی و سیاسی و سایر کمیسیون‌های مربوط به امارت اسلامی را رهبری نموده و در مورد تمامی تصامیم رهبر فتوا صادر می‌کند.

اعضای شورای رهبری: ملامحمد حسن بابر، مولوی عبدالکبیر، مولوی عبدالجلیل حقانی، حاجی گل آغا اسحاق‌زی، ملا محمد غوث، مولوی جلال‌الدین حقانی، مولوی لطیف منصور، ملاحسن رحمانی، ملاعبدالقیوم ذاکر، صدر ابراهیم و ملامحمد عیسا از جمله اعضای رهبری شورای رهبری امارت اسلامی استند که شبیه کابینه یک حکومت عمل کرده و در موارد مهم و اساسی به رهبر امارت اسلامی مشوره می‌دهند.

شورای عالی علما:  شورای علمای امارت اسلامی یکی از مهم‌ترین ارکان این گروه است که مسایل قضایی، فتواها و دستورات شورای رهبری را فلتر و نظارت می‌کند. این شورا می‌تواند با اتکا به احکام قرآن و سنت، فیصله  نهایی در مورد فتواها و دستورات شورای رهبری را صادر کند. این شورا موظف است تا تمامی تصامیم شورای رهبری طالبان را بررسی کرده و  مشخص نماید که درمطابقت با شریعت اسلامی است یا خیر. کمیتهء قضائی و دارالافتاء مربوط شورای علما می باشد وقضات آن توسط شورای علما تعیین می گردند.

رییس شورای عالی علما: مولوی نورمحمد ثاقب

معاون شورای علما: مولوی سیدمحمد (سدوزی آغا)

کمیسیون ها:

کمیسیون نظامی

مسوولین کمیسیون های نظامی

رییس کمیسیون نظامی: ملا صدر ابراهیم

اعضای ارشد: مولوی محمدیعقوب، سراج الدین حقانی، حافظ عبدالله، عبدالقیوم ذاکر، ملا محمد عیسا.

ملاصدر ابراهیم از نزدیکان ملاعمر و از فرماندهان میدان‌دیده‌ی این گروه است که سال گذشته بحیث رییس کمیسیون نظامی این گروه تعیین شد. کمیسیون نظامی، مسوولیت دارد تا جنگ را علیه دشمنان این گروه رهبری کرده و حملات و اهداف نظامی را برای جنگجویان مشخص کند.

کمیسیون مالی

رییس کمیسیون: ملا ابواحمد

کمیسیون مالی امارت اسلامی مسوولیت دارد تا منابع عایداتی این گروه که شامل معادن، جمع آوری عشر و ذکات، دریافت پول های اپراتیفی از منابع مختلف، کمک‌های مالی تاجران و موسسات خیریه و سایر درآمدهای این گروه می‌شود را مدیریت کرده و در چگونگی مصرف آن تصمیم بگیرد.

خرید و فروش تریاک، باج‌گیری از شماری از تاجران و شرکت‌ها، دریافت پول‌های اپراتیفی، بدست آوردن پول در بدل برخی از اختطاف‌ها از دیگر منابع عایداتی گروه طالبان دانسته می‌شوند. این گروه به دلیل تسلط بر برخی از معادن در ولایات مختلف افغانستان، در سال 2014 اداره‌ی جدیدی را بنام «معادن» نیز ایجاد کرده است که تحت نظارت کمیسیون مالی فعالیت می‌کند.

طالبان در برخی از مناطق از جمله در بدخشان سهم بزرگی از استخراج غیرقانونی معادن لاجور بدست می‌آورد.  گلوبل ویتنس در سال 2015 با نشر گزارشی نوشت که طالبان در جریان سال 2015 حدود 4میلیون دالر از معادن لاجورد بدخشان عاید داشته اند. این گروه ضمن این‌که بزرگترین سهم را در استخراج این معادن دارد با ایجاد پاس‌گاه‌های بازرسی در مسیر توپ‌خانه – چترال که مسیر تردد صادرات لاجورد به پاکستان است نیز از استخراج‌کنندگان باج‌گیری می‌کند.  این کار طالبان شباهت به کار گروه داعش در عراق وسوریه دارد که که آنان  نیز نفت استخراج شده از مناطق تحت کنترول خود را به خارج قاچاق نموده و بفروش می‌رسانند که منبع بزرگ درآمد آنان را تشکیل می‌دهد.

در مناطق سرحدی افغانستان با پاکستان ذخایر معدنی از جمله «کرومایت» و سنگ مرمر وجود دارد. همچنان در هلمند ذخایر سنگ مرمر وجود دارد که به دلیل تسلط طالبان در آن مناطق حکومت افغانستان هیچ‌گونه برنامه‌ی برای بهره‌داری از این ذخایر و معادن را ندارد.

کمیسیون سیاسی

رییس: شیرمحمد عباس استانکزی

معاون: مولوی شهاب‌الدین دلاور

اعضا: ساحل شاهین، مولوی نیک محمد، شیخ سید رسول ننگرهاری، مولوی جان‌محمد مدنی، مولوی دین محمد، محمد زاهد احمدزی، مولوی محمدرستم حنفی و نعیم وردک.

شیرمحمد عباس استانکزی رییس کمیسیون سیاسی گروه طالبان مسوولیت دفتر این گروه را در قطر به عهده دارد و در زمان امارت اسلامی معاون وزیرخارجه بود. استانکزی افسر سابق پولیس و آموزش دیده در هندوستان است. استانکزی که در ماه اگست 2015 بحیث رییس دفتر طالبان در قطر معرفی شد، گفت‌وگوهای دوامداری را با کشورهای منطقه راه اندازی کرد. ستانکزی موفق شده است تا حمایت برخی از کشورهای منطقه را برای امارت اسلامی جلب کرده و نگاه آنان را در مورد اینکه این گروه تروریستی نیست تغییر دهد. منابع می‌گویند که امارت اسلامی اکنون در نزدیک به 10 کشور منطقه نمایندگی های غیر رسمی دارد که برای فعالیت‌ها و رفت و آمدهای اعضای سیاسی این گروه زمینه‌سازی می‌کنند.

کمیسیون فرهنگی

رییس: ملا امیرخان متقی

معاون: قدرت الله جمال، مولوی محمدسلیم، عبدالرحیم ثاقب.

امیرخان متقی از دوستان دوران کودکی ملاعمر است که در حاکمیت امارت اسلامی بحیث وزیر اطلاعات و فرهنگ کار می‌کرد. متقی در مدرسه حقانیه تحصیل کرده و فرماندهی نیروهای طالبان در بغلان و مزارشریف را نیز به عهده داشت. مسوولیت او در اکنون در راس کمیسیون فرهنگی، مدیریت سایت‌ها، مجلات، رسانه‌ها و فعالان رسانه‌یی طالبان برای خبر رسانی و پخش تبلیغات به نفع این گروه است. طالبان فعلاً به شمول وب‌سایت رسمی شان که بنام شهامت در انترنت فعالیت دارد، وب‌سایت  و صفحات متعدد مجازی را نیز در اختیار دارند.  وطن ‌پرس، عزم دات اورگ، نن تکی آسیا، افغان دات کام، الاماره وب‌پانه، عزم دات اورگ و ... از جمله وب‌سایت‌ها و صفحات مشهور این گروه در فضای انترنت می‌باشند. سخنگویان این گروه از طریق گروپ‌چت‌های مختلف در وایبر، تلگرام، وتساب و فیسبوک اخبار و دیدگاه‌های امارت اسلامی را به خبرنگاران می‌فرستند.

کمسیون امور قضایی

رییس: مولوی عبدالحکیم

مولوی عبدالحکیم از علمای تندرو و طرفدار جنگ دوامدار طالبان با حکومت افغانستان است که قبلاً در سال 2015 خبر بازداشت وی توسط نیروهای پاکستانی از منطقه‌ی اسحاق‌آباد کویته نیز منتشر شده بود.  مهم ترین مسوولیت کمیسیون امور قضایی امارت اسلامی  رهبری مسایل قضایی ولایات و محاکم صحرایی این گروه می‌باشد. گروه‌های نظامی طالبان در سراسر افغانستان پس از بازداشت اعضای دولت و یا افرادی را که به زنا و جرم‌های مختلف متهم می‌شوند، با حکم همین کمیسیون و با دریافت دستور مولوی عبدالحکیم به قتل می‌رسانند.

کمیسیون تعلیم و تربیه و تحصیلات عالی

رییس: مولوی محمد اقبال

سایر مسوولان درامور ولایات: مولوی مسلم حقانی و مولوی زمان‌شاه

این کمیسیون در ساحات تحت تسلط طالبان، مکاتب و مدارس را کنترول کرده و نصاب تعلیمی مورد تایید شان را تدریس می‌کنند.  کمیسیون تعلیم و تربیه و تحصیلات عالی، هرچند ماه گزارش‌هایی از چگونگی فعالیت مکاتب و مدارس تحت کنترول شان نشر کرده و در برخی مناطق مکاتب دخترانه (خردسالان) را فعال نگهداشته است. منابع آگاه می‌گویند که طالبان برای زدودن چهره ضد زن و ضد آموزش از امارت اسلامی طی یک‌سال اخیر تلاش کرده است با باز نگهداشتن شماری از مکاتب دخترانه، خودشان را به کشورهای منطقه و جهان حامی زنان و آموزش جلوه دهند. به همین منظور کمیسیونی در این عرصه فعالیت می‌کند که حتی مانع توزیع کمک‌های موسسات به مکاتب تحت کنترول شان نمی‌شود. معاش و امتیازات معلمان مکاتب تحت کنترول این گروه نیز بصورت مرتب توسط حکومت افغانستان پرداخت می‌گردد. هرچند که نصاب تعلیمی که در مکاتب و مدارس تحت سلطه این گروه تدریس می‌شود حاوی پیام‌های مبنی بر تشویق دانش‌‌آموزان به جهاد، ضدیت با حکومت و جنگ علیه کفار است، اما پول و امکانات دولتی در آن مکاتب بصورت منظم می‌رسد. طالبان اخیراً شماره تماس و ایمیل آدرسی را برای تماس با مسوولان این کمیسیون در اختیار مردم قرار داده اند. 

شماره‌های تماس: 0777364311- 0704091743 

  Email: Taleem_tarbiah.tahsilateali@yahoo.com

کمیسیون دعوت و ارشاد

رییس: ملاحسن بابر

معاون: مولوی شمس‌الدین

کمیسیون دعوت و ارشاد، مسوولیت دارد تا در سراسر افغانستان و با استفاده از نفوذی‌ها و مبلغین خود میان مردم و حتی نیروهای دولتی مرام‌نامه‌ی امارت اسلامی را تبلیغ کرده و مردم را به صف این گروه جلب و جذب نماید. این کمیسیون ماهانه بصورت منظم لیستی از افراد جلب و جذب شده از نیروهای دولتی را که در اثر تبلیغ و دعوت به این گروه پیوسته اند در وب‌سایت رسمی طالبان منتشر می‌کند.

شماره‌های تماس: 0708298195-0790195626

Eamail: lea.dawat@yahoo.com

کمیسیون صحت

رییس: ملا محمد عباس

ملامحمد عباس در مدرسه دینی زابل و حقانیه تحصیل کرده و قبل از رژیم طالبان چندین سال بحیث تاجر و شهردار در قندهار فعالیت می‌کرد. ملامحمد عباس بحیث وزیر عدلیه، فرمانده قوای طالبان در بغلان و وزیر صحت عامه در حاکمیت امارت اسلامی کار کرده است.

مسوولیت فعلی ملامحمدعباس در راس کمیسیون صحت، مدیریت کلینیک‌ها و هماهنگی برای انتقال مریض‌ها و زخمی ها در جبهات جنگ این گروه می‌باشد. گروه طالبان صدها باب کلینیک صحی را در مناطق تحت کتنرول شان در اختیار دارند و داکترهای سیار نیز برای تداوی زخمی‌های شان در جبهات فعالیت می‌کنند.

کمیسیون امور زندان‌ها

رییس: ملا عبدالحق

گروه طالبان در هر ولایت چندین مرکز نگهداری اسیران دارند که براساس دستور شورای رهبری کسانی که اختطاف و اسیر می‌شوند تا زمان مشخصی که یا تبادله صورت گیرد و یا به قتل برسند در زندان‌ها نگهداری می‌شوند. مهم‌ترین فعالیت این کمیسیون گزارش‌دهی از چگونگی زندان‌ها و ابلاغ تصامیم محاکم و شورای رهبری طالبان در مورد چگونگی برخورد با اسیران می‌باشد.

اداره جلوگیری از تلفات ملکی

رییس: قوماندان سرحدی

معاون: مولوی گرمسیری

طی سال‌های اخیر و در پی نشر گزارش‌ها و اعلامیه‌های متعدد سازمان‌های ملی و بین‌المللی در مورد نقض قوانین جنگ و کشتار افراد ملکی توسط طالبان، این گروه نزدیک به دوسال قبل اداره‌ی بنام «جلوگیری از تلفات ملکی» ایجاد کرد که هدف آن جلوگیری از تلف شدن افراد ملکی در میدان‌های جنگ است. طالبان تلاش دارند تا از نشر گزارش‌های که مردم را علیه شان تحریک می‌کنند جلوگیری کرده و تا حد امکان رضایت سازمان‌های بین‌المللی ناظر را بدست آورند. این گروه شماره‌های تماس و ایمیل آدرس مسوولان این اداره را در اختیار مردم قرار داده و خواسته اند که در صورت مشاهده تلف شدن افراد ملکی توسط جنگجویان شان به مسوولان تماس بگیرند.

Email: molkietalafat_m@yahoo.com         مبایل: 0707918384

اداره برق رسانی

طالبان با گسترش ساحات تحت تسلط شان در ولایات مختلف، همچنان اداره‌ی بنام برق‌رسانی ایجاد کرده و شماره‌تماس و ایمیل آدرسی از مسوولان این اداره در اختیار مردم قرار داده و گفته اند که در صورت برخورد با مشکل در عرصه برق، با آنان در تماس شوند.

شماره های تماس: 0794361452-0705557038  Email:barishnacomisson@gmail.com

کمیسیون امور موسسات و شرکت‌ها

رییس: مولوی احمد بلال

این کمیسیون موظف است تا از فعالیت موسسات و شرکت‌های خارجی و داخلی که در ساحات تحت کنترول این گروه فعالیت می‌کنند نظارت کند. کمیسیون امور موسسات و شرکت‌ها، از بسیاری شرکت‌ها و موسسات دولتی و خصوصی در بدل تامین امنیت آنان در مناطق تحت سلطه شان پول‌های هنگفتی باج‌گیری می‌کنند. باج‌گیری طالبان از شرکت‌های مخابراتی که در ساحات تحت تسلط این گروه فعالیت می‌کنند نمونه‌ی از این باج‌گیری‌هاست.

اداره مطبوعات امارت اسلامی

سخنگوی رسمی: مولوی سیدمحمد حقانی

همکاران مستعار: ذبیح الله مجاهد، قاری یوسف احمدی و لطف الله هاشمی

 اداره مطبوعات و دفتر سخنگوی امارت اسلامی با کمیسیون‌های سیاسی و فرهنگی در هماهنگی و ارتباط نزدیک فعالیت می‌کند. سخنگویان امارت اسلامی از آدرس‌های انترنتی متعدد برای پخش و نشر پیام‌ها و رویدادهای مربوط به این گروه استفاده کرده و به همه ابزارهای تکنولوژی برای پخش پیام‌های شان دسترسی دارند.