پرچم‌داران جدید جنگ در شمال، هشداری که جدی گرفته نشد

مختار وفایی

 شمال افغانستان این‌روزها، در تبِ یاغی‌گری ‌هزاران مرد مسلح غیرمسئول و تحرکات روزافزون گروه‌های تروریستی از جمله تروریستان ازبیکستانی وابسته به گروه داعش ـ‌گروهی که در هم‌پیمانی با طالبان و برای داعش فعالیت می‌کنندـ می‌سوزد.

با اتفاقاتی که از آغاز سال روان خورشیدی  درحوزۀ شمال در کل و ولایات فاریاب، سرپل، کندز و بدخشان به‌ طور مشخص به وقوع پیوست،این مساله ثابت شد که این حوزه جغرافیایی در حال تبدیل‌شدن به کانون جدید جنگ و ناآرامی در افغانستان و منطقه است. از یک‌سال بدینسو پروسة جابجایی و ایجاد لانه‌ برای تروریست‌های منطقه‌یی در شمال بصورت آشکار جریان دارد و در زمستان سال 1393 بارها گزارش داده شد که صدها تروریست ازبیکستانی که قبلاً در وزیرستان پاکستان آموزش‌های نظامی، رزمی و اسلامی فرا گرفته‌، اکنون با خانواده‌های‌شان در ولایت‌های مهم و استراتژیک شمال از جمله فاریاب، سرپل، جوزجان و بغلان جابه‌جا شده و مصروف زمینه‌سازی برای حضور بیشتر نیروهای وابسته به داعش به ولایات شمال‌اند. این تروریست‌ها، مراکز آموزشی نظامی و رزمی را در نقاط مختلف شمال از جمله دشت لیلی و دشت بایغور ولایت جوزجان، ولسوالی‌های المار و قیصار ولایت فاریاب، ولسوالی کوهستانات ولایت سرپل و ولسوالی های دشت ارچی و چاردره کندز ایجاد کرده و به نیروهای طالبان و افراد تازه‌جذب‌شده در صفوف‌شان ‌مهارت‌های ماین‌سازی، ماین‌گذاری و استفاده از سلاح‌های ثقیله ‌می‌آموزند‌. با وجود این همه اطلاع‌رسانی و موجودیت شواهد و آدرس‌های کافی نزد ارگان‌های امنیتی، هیچ‌گونه اقدام سرکوب‌گر از سوی دولت علیه این گروه‌های تبهکار و تروریست گرفته نشد تا بلاخره‌ شمال را در لبة پرتگاه کشاند.

شماره 105 هفته‌نامه هویدا

آنچه تاکنون در افغانستان تجربه نشده، حضور جنگجویان و تروریستان زن از کشورهای منطقه در این کشور بوده است. اکنون وضعیت در شمال بجایی رسیده است که صدها زنِ جهادی در کنار مردان‌شان در برخی از ولایت‌های شمالی افغانستان مصروف فعالیت‌های دهشت‌افکنی‌اند. این زنان جهادی، در قریه‌ها و خانه‌های تحت نفوذ‌شان به تبلیغ ‌جهاد پرداخته و زنان قریه‌ها را تشویق می‌کنند تا مردان و فرزندان‌شان را به جنگ علیه نیروهای خارجی و دولت افغانستان اعزام کنند.

حاجت، فرزانه و فتانه، سه تن از زنان جهادی ازبیکستانی‌ بودند که در اوایل ماه جنوری، از کمربند امنیتی شهر میمنه در حالی که مجهز به واسکت‌های انتحاری بودند، توسط نیروهای امنیتی فاریاب بازداشت شدند. این زنان که سنین آنان میان ۲۸ الی ۳۵ گزارش شده است، می‌خواستند با ورود به شهر میمنه، پس از به‌دست‌آوردن اطلاعات دقیق از مراکز نظامی و مهم، حملات انتحاری را در داخل شهر سازماندهی کنند. نمونة دیگر آن بازداشت بیشتر از بیست تن از اعضای گروه جندالله از بدخشان بود که دوماه قبل توسط نیروهای امنیتی گرفتار شد که  گروگان‌گیری 31 شهروند افغانستان را در پی داشت.

منابع در ولایات شمال می‌گویند که پول هنگفت و مهارت‌های تروریستان ازبیکستانی در نبردهای گوریلایی، باعث شده است که آنان خط مقدم جنگ را رهبری کرده و از طالبان افغان به‌عنوان سرباز و جنگجو استفاده کنند. منابع امنیتی هم‌چنان تأیید کرده‌اند که تروریستان ازبیکستانی که تاکنون در شمال افغانستان می‌جنگند، بقایای تحریک اسلامی ازبیکستان به رهبری طاهر یولداش‌اند که اکنون نیز همین جریان، مسئولیت انتقال خانواده‌های ازبیکستانی را که اکثراً وابسته به گروه تحریک اسلامی ازبیکستان‌اند، بر عهده دارد. به نقل از این منابع، داعش با علاقه‌ای که به نفوذ در کشورهای آسیای میانه دارد، با تقویت گروه تحریک اسلامی در شمال افغانستان، می‌خواهد نفوذ‌ش را در مرزهای آسیای میانه گسترش داده و عَلَمِ جنگ را از دست طالبان بگیرد.

تغییر شیوة جنگ از حملات چریکی به حملات تهاجمی و لشکری و تغییرات وسیع در سطح تشکیلات رهبری و فرماندهان نظامی طالبان از دیگر برنامه‌هایی است که با راه اندازی عملیاتی بنام «عزم» در جریان جنگ‌های طالبان با نیروهای امنیتی مشاهده شده است.  در عین آنچه آشکار است نفوذ رو به گسترش تروریست‌های ازبیکستانی وابست به گروه جندالله در شمال افغانستان است. این گروه چند ماه قبل با پخش اعلامیه‌یی با داعش بیعت کرد و اکنون اعضای این گروه تروریستی به عنوان نمایندگان داعش در منطقه عمل می‌کنند. منابع امنیتی در شمال افغانستان، با هشدار در مورد بی‌توجهی  مقامات مرکزی به اوضاع جاری در شمال، می‌گویند در صورت تداوم این وضعیت، داعش در شمال و طالبان در جنوب مسلط خواهند شد.