حکومت و جنگ‌سالاران، سرکوب‌گرانِ درجه‌یکِ آزادی بیان

مختار وفایی

حکومت و نهادهای وابسته به دولت، بیشترین تهدید را متوجه آزادی خبرنگاران افغانستان می‌کنند. دیده‌بان افغانستان و کمیته مصئونیت خبرنگاران افغانستان با نشر گزارش تازه، می‌گویند، خشونت و تهدید علیه خبرنگاران افغانستان از سوی حکومت و نیروهای امنیتی رو به افزایش است و ادامه این وضعیت دست آوردهای سیزده ساله آزادی بیان را در کشور به مخاطره می‌اندازد. این نهادها، حضور موثر و چشمگیر رسانه‌ها در انتخابات را قابل قدر دانسته و از حکومت خواستند تا برای حفظ امنیت خبرنگاران اقدام جدی ای را روی دست بگیرد.

به نقل از دیدبان حقوق بشر افغانستان، خبرنگاران افغانستان خونبارترین و خشونت‌بارترین سال را پشت سر گذاشته و 8 خبرنگار طی این سال کشته شدند. مسئولان بخش آسیایی این نهاد، خبرنگاری را در افغانستان شغل خطرناک توصیف کرده و می‌گویند که خبرنگاران از هرسو هدف تهدیدات قرار می‌گیرند. به گفته مسئولان این نهاد، حملات و تهدیدات طالبان و شورشیان مسلح تنها بخشی از تهدیدات علیه خبرنگاران اند و حکومت و نهادهای وابسته به دولت بیشترین تهدید را متوجه آزادی خبرنگاران افغانستان می‌کنند.

پتریشیا گراسمن پژوهشگر دیده بان جهانی حقوق بشر در افغانستان گفته است: "نمیشود گفت که تهدید از سوی طالبان و مخالفین مسلح وجود ندارد، تهدیدات وجود دارد اما اگر مقایسه کنیم، بیشترین تهدیدات از سوی حکومت متوجه خبرنگاران افغانستان است."

به گفته مسئولان دیدبان حقوق بشر، تهدیدات لفظی خبرنگاران در بیشتر موارد تبدیل به حمله فیزیکی بالای خبرنگاران می‌شود و این موضوع سبب اقدام به خودسانسوری، عدم افشا سازی قضایای فساد، غصب زمین و نقض حقوق بشر و در کل خودداری از نشر گزارش‌های تحقیقی و افشاگرانه می‌شود. بر اساس این گزارش دیدبان حقوق بشر، خبرنگاران بیشتر از سوی افراد سرشناسی تهدید می‌شوند که در جامعه شناخته شدند و در گذشته‌ها نیز در مصئونیت دست به این اقدام زده اند. این نهاد ادامه وضعیت کنونی را خطرناک توصیف می‌کند و می‌افزاید که تهدید آزادی بیان خطر جدی برای دموکراسی است.

همزمان با دیدبان حقوق بشر، کمیته مصئونیت خبرنگاران نیز با نشر گزارش شش ماه اخیر سال 2014، نسبت به افزایش خشونت در برابر خبرنگاران ابراز نگرانی کرده و از حکومت خواست که در قبال تامین امنیت خبرنگاران و حفظ آزادی بیان در کشور اقدامات جدی ای را روی دست بگیرد.

این نهاد ها، از حکومت افغانستان خواسته اند تا در راستای پایان دادن به خشونت و تهدیدات علیه خبرنگاران باید قاطعانه اقدام کند و طالبان نیز باید حملات خود علیه نهادها و سازمان‌های غیرنظامی، از جمله رسانه‌های همگانی را متوقف کند. در آخرین مورد پس از حمله انتحاری طالبان در مرکز فرهنگی فرانسه، این گروه هشدار دادند که پس از این خبرنگاران و فعالان مدنی را نیز در حملات شان هدف قرار خواهند داد.